Deze wetgeving is niet van toepassing op handelaars. Zij slaat enkel op niet-handelaars, dit wil zeggen:

• loontrekkenden,
• personen zonder beroep,
• landbouwers,
• diegenen die een vrij beroep uitoefenen.

De collectieve schuldenregeling heeft als doel de financiële toestand van de schuldenaar te herstellen, met name hem in staat te stellen in de mate van het mogelijke zijn schulden te betalen en tegelijkertijd te waarborgen dat hijzelf en zijn gezin een menswaardig leven kunnen leiden.

Het verzoek om onder collectieve schuldenregeling te worden geplaatst moet worden ingediend bij de arbeidsrechtbank (artikel 1675/2 Ger.W.). Wordt het verzoek ingewilligd, dan wordt ook een schuldbemiddelaar aangesteld.

Dit statuut raakt aan de bevoegdheid van de schuldenaar om zelf contracten af te sluiten. Zo voorziet artikel 1675/7, § 3 Ger.W. dat de schuldenaar, behoudens toestemming van de rechter, geen daad mag stellen die een normaal vermogensbeheer te buiten gaat of die een schuldeiser zou bevoordelen. Ook is het de schuldenaar verboden om zijn onvermogen te vergroten.

Het spreekt voor zich dat de aan- en verkoop van onroerend goed een normaal vermogensbeheer overschrijdt, zodat in dergelijk geval steeds de tussenkomst van de schuldbemiddelaar en de arbeidsrechtbank zal vereist zijn. 

Ook is het niet toegestaan dat de schuldenaar een huurcontract afsluit zonder rechterlijke machtiging wanneer dit het normale vermogensbeheer te buiten gaat (bijvoorbeeld de huur van een luxueuze villa). Sluit hij dergelijk huurcontract af zonder machtiging van de arbeidsrechtbank, dan is het huurcontract niet nietig, maar het is niet tegenstelbaar aan de schuldeisers (artikel 1675, § 5 Ger.W.). De toestemming van de arbeidsrechtbank zal eveneens vereist zijn voor het afsluiten van een huurcontract van meer dan negen jaar.

De vastgoedmakelaar doet er alleszins goed aan om steeds de schuldbemiddelaar te contacteren wanneer hij te weten komt dat ofwel zijn opdrachtgever ofwel de kandidaat-huurder onder collectieve schuldenregeling staat.

Het huurcontract wordt ondertekend door de huurder zelf, niet door de schuldbemiddelaar. De huurder is door de toelating tot de procedure van collectieve schuldenregeling immers niet handelingsonbekwaam geworden. Ook de plaatsbeschrijving gebeurt in aanwezigheid van de huurder, die tevens tot ondertekening van het proces-verbaal overgaat.

Waar kan de vastgoedmakelaar terugvinden of iemand onder collectieve schuldenregeling staat?

Het bestaan van een collectieve schuldenregeling wordt bekendgemaakt in de beslagberichten. Op 31 januari 2011 trad het 'Centraal Bestand van Beslagberichten' in werking. Hierdoor is het sindsdien mogelijk om alle berichten van beslag, delegatie, overdracht en collectieve schuldenregeling te consulteren via een gecentraliseerd, gedigitaliseerd systeem. 

Vóór 31 januari 2011 werden alle beslagen enkel in papieren vorm op de griffies van de rechtbanken verwerkt en geklasseerd in zogenaamde beslagtrommels. Gevolg was dat elke belanghebbende zich steeds ter plaatse naar de rechtbank moest begeven om de berichten te consulteren (griffie van de rechtbank van eerste aanleg). Bovendien werden de beslagberichten slechts gecentraliseerd per gerechtelijk arrondissement. Dat gaf veel ruimte voor materiële vergissingen.

Vanaf 31 januari 2011 gebeurt de neerlegging van de beslagberichten van de roerende en onroerende goederen exclusief digitaal in een unieke, centrale databank. Het is de Nationale Kamer van de Gerechtsdeurwaarders die alle beslagberichten van heel België elektronisch opslaat en beheert.

De personen die dit CBB kunnen consulteren en de wijze waarop, zijn door de wet limitatief bepaald. Gerechtsdeurwaarders, magistraten/griffiers en belastingontvangers kunnen de berichten rechtstreeks raadplegen in het CBB. Advocaten en notarissen kunnen de berichten onrechtstreeks raadplegen, namelijk door een verzoek bij hun respectievelijke orde.

Vastgoedmakelaars hebben met andere woorden geen toegang tot de beslagberichten. Om informatie op te vragen dienen zij zich te wenden tot een gerechtsdeurwaarder.

(Bron: Kennisbank CIB)